Елбасы атап өткендей, «Таза Қазақстан» экологиялық науқаны жалғасын тауып, жақсы дәстүрге айналып, дамуы тиіс. Ақмола облысының кәсіпкерлер палатасы қоршаған экожүйені сақтауға және жақсартуға елеулі үлес қосатын кәсіпорындарды сүйемелдей отырып, акцияны өткізу бойынша жұмысты жалғастырып келеді.

Ақмола облысының кәсіпкерлер палатасы алаңында өңірдің экологиялық проблемалары, қатты тұрмыстық қалдықтарды сақтау мәселелері бірнеше рет талқыланды. Негізгі проблемалардың қатарына қалдықтарды басқарудың әлсіз инфрақұрылымы, ҚТҚ полигондарының нормаларға сәйкес келмеуі, оның ішінде рұқсат беру құжаттарының болмауы, рұқсат етілмеген полигондардың көп саны, кәріз-тазарту станцияларының тозуы немесе олардың болмауы жатады. Мәселелерді шешу, экожүйеге ұқыпты қараумен қатар, қатты тұрмыстық қалдықтарды терең өңдейтін зауыттар мен кәсіпорындардың құрылысында жатыр. Экология және табиғи ресурстар министрлігі тұрмыстық қатты қалдықтарды қайта өңдеу бойынша 45 жобаны пысықтады, оның ішінде Ақмола облысында қоқыс сұрыптап-қайта өңдейтін үш кешен салу жоспарланған. Жоба шамамен 7 млрд теңгеге бағаланып отыр.

Жобаға «ЭКО-DUMP» ЖШС директоры Мариям Әбішева бастамашылық етті. Оның айтуынша, қоқыс сұрыптау-өңдеу кешендерін Көкшетау қаласында, Бурабай және Зеренді аудандарында салу жоспарлануда. Айта кетейік, Мариям Әбішева осы саланың бар проблемалары туралы жақсы біледі. Көптеген жылдар бойы ол «Kazakhstan Innovations» АҚ төрағасы, ӨКП жанындағы туризм және экология жөніндегі салалық кеңестің мүшесі бола отырып, өңірдегі экологиялық проблемалармен айналысады. Сондықтан Красный Яр ауылында орналасқан полигон құжаттарының болмауына байланысты бірнеше жыл бойы жұмыс істемей тұрған адамның жұмысын қалпына келтіру туралы шешім саналы болды. Алайда, кәсіпорын жұмыс істемей тұрып, оны заңдастыруға, сәйкестендіруге көп уақыт пен күш жұмсалды. Сегіз айға жуық уақыт бойы рұқсат құжаттары дайындалып, полигон аумағындағы өрттер жарты жылға жуық жойылды. ҚТҚ жалпы көлемінде қайта өңдеуге жататын пайдалы қайталама шикізаттың шамамен 24%-ы ғана, ал қалғанының бәрі өтімді емес қалдықтар болып табылады, бұл үлкен проблема тудырады. Олар үнемі қоқыстың өртенуіне себеп болатын биогаз жасайды.

«Полигондар бүгінде барлық жерде жұмыс істейтіндей жұмыс істеудің мағынасы жоқ және біз бұл туралы ашық айтып отырмыз. Қаржыландыру, мемлекет тарапынан қолдау, жеңілдіктер бағдарламалары болған жоқ. Максимум-бұл қайталама шикізатты, пластикті, қағазды өңдеумен айналысатын компаниялар. Қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеудің нысаналы деңгейімен еліміздің "жасыл экономикаға" көшуі жөніндегі тұжырымдаманы іске асыру шеңберіндегі шаралар үлкен қолдау болды. Үкімет жеңілдікті қаржыландыру тетігін бекітті,”Жасыл даму” АҚ өнеркәсіпті дамыту қоры арқылы қалдықтарды жинау, тасымалдау және қайта өңдеу технологияларын енгізу, қалдықтарды қайта өңдеу зауыттарын салу жөніндегі жобаларға 200 млрд теңге бағыттайды. Қаражат қайтарымды, сыйақы мөлшерлемесі-3%, қарыз мерзімі - 3 жылдан 15 жылға дейін», - дейді Мариям Әбішева.

Қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару жөніндегі кәсіпорынның басшылығы нәзік әйелдердің иығына арналмаған, ал полигондағы өзгерістер айқын. Полигонда жұмыс тәулік бойы жүргізіледі, тәулігіне 150 тоннаға жуық қоқыс әкелінеді. Сонымен қатар, бірнеше жыл бойы полигонға әкелінген, тонналап жиналып, қоршаған ортаны бітеп тастаған қалдықтарды үнемі кәдеге жарату жүріп жатыр. Айта кетейік, «Таза Қазақстан» акциясы басталғаннан бері кәсіпорын төрт мың тоннадан астам қоқысты қабылдап, осы мақсатта тәулік бойы ауысымдық кезекшілік орнатты.

«Полигондарды қолдау лайықты деңгейде жүргізілуі тиіс. Заманауи, жаңа технологияларды қолдану, қайта өңдеумен айналысу, табиғи ресурстарды сақтау және көбейту қажет, әйтпесе қолда бар қорларды ұзақ уақыт ұстау мүмкін болмайды. Біздің жоба аясында Көкшетауда, Зеренді және Бурабай аудандарында қуаттылығы жылына 70 мың тонна сұрыптау желілерін салу көзделген-жылына 40 мың тоннаға жуық, түрлі құрылыстар, әкімшілік ғимараттар. Жалпы, бұл жобаны іске асыру аталған өңірлерде жаңа полигондар салудан аулақ болуға, қолданыстағы ҚТҚ полигондарын рекультивациялауды жақсартуға мүмкіндік береді. Бұл қалдықтарды қайта өңдеуге байланысты экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық мәселелерді шешуге айтарлықтай ықпал етеді», - дейді іскер әйел.

Өңірлік палата директоры Ерқанат Мұсылманбектің айтуынша, Көкшетау қаласының ҚТҚ полигоны - қоршаған экожүйеге зиянды азайту, азаматтардың өмір сүру жағдайларын қамтамасыз ету және олардың жайлылығын арттыру мақсатында Қалдықтарды қабылдау, сақтау, оларды оқшаулау бойынша жұмыстарды жүзеге асыратын тұтас кешенді кәсіпорын.

«Біз облыс кәсіпорындарын, ұйымдарын «Таза Қазақстан» акциясына белсенді қатысуға шақырамыз. Елді мекендердің сыртқы келбеті біздің бірлескен күш - жігерімізге байланысты, әрқайсымыз қоршаған ортаға зиян келтірмей, тазалық пен тәртіпті сақтай отырып, аумақтарды абаттандыруға елеулі үлес қоса аламыз», - деп атап өтті Ерқанат Мұсылманбек.