Қазіргі таңда зияткерлік меншікті құқықтық қорғауды қамтамасыз ету өте маңызды мәселе болып табылады.

Және, егер қазақстандық кәсіпкерлер өз тауар таңбаларын Қазақстан Республикасының аумағында тіркеп қойған болса, онда олар өз өнімдері мен қызметтерімен сыртқы нарыққа шығу кезінде, сонымен қатар, өз бизнестерін дамытуды жоспарлаған елдерде де тауарлық таңбаларын тіркеу қажет.

Бұл мақалада біз Ресей Федерациясында тауарлық таңбалардың тіркеуіне тоқталамыз.  Ресейде таңбаны құқықтық қорғаудың екі әдісі бар: халықаралық жүйеге сәйкес, немесе ресейлік тіркеу органына тікелей жүгіну керек. Біз Дүниежүзілік зияткерлік меншік ұйымының Халықаралық бюросы арқылы тауарлық таңбалардың тіркеу процедурасын басқа мақалада сипаттадық.  Енді таңбалардың қорғанысын тікелей Ресей патенттік кеңесі - Өнеркәсіптік меншіктің федералды институты (ФИПС) арқылы алу үшін қажетті қадамдар туралы айтып кетейік.

Тауар таңбасын тіркеуге өтініш бермес бұрын, таңбаның Ресей заңнамасында қарастырылған жарамдылық критерийлеріне сәйкес келетініне көз жеткізген жөн. Ресейлік сарапшылар мемлекеттік және халықаралық ұйымдардың атаулары мен қысқартуларын қайталайтын немесе банкноталарға немесе мемлекеттердің мөрлеріне қатысты әртүрлі белгілерді шығаратын белгілерге өте мұқият қарайды. Моральдық немесе мәдени себептерге байланысты теріс контекстке ие белгілер үшін қиындықтар туындауы мүмкін, тіпті бұл сөздің шет тіліндегі мағынасы болмаса да, бірақ мұндай бірлестіктер орыс транслитерациясында пайда болу мүмкін.

Сондай-ақ, таңбаның Ресейде бұрыннан бар тауар таңбаларына ұқсас болуы мүмкін, олар сол тауарлар немесе қызметтер үшін үшінші тараптың атына қорғаныс алған. Бұл жағдайда Ресей Федерациясындағы қолданыстағы және ұсынылған тауарлық таңбалардың деректер базасында алдын-ала іздеуді жүргізген жөн.

ФИПС веб-сайтында тауарлық таңбалардың ақысыз  және ақылы дерекқорына қол жетімділік қамтамасыз етілген, ақылы дерекқорын пайдалану үшін ақы төленуі керек, сенімді және іздеу оңай ақпарат көздері бар. Айта кету керек, белгілі бір дағдылар мен біліміңіз болмаса мұндай мәліметтер базасынан ақпаратты толық пайдалану мүмкін емес.

Егер сіз ФИПС-ке алдын-ала іздеуді жүргізу туралы өтінішпен жүгінсеңіз де, содан нәтиже ала турып, таңбаны тіркеу мүмкіндігі туралы қорытынды жасау оңай емес. ФИПС-та жүргізілген іздеудің нәтижелері бойынша өтініш беруші бірдей немесе әртүрлі дәрежеде анықталған таңбалардың тізімін алады.

Егер іздеу нәтижелерінде ештеңе көрсетілмесе немесе бірдей, яғни барлық мәліметтерде сәйкес келетін тауар таңбаның бар екендігі анық көрсетілсе, онда сіз көмекшілердің ескертулерінсіз жұмыстарыңызды жасай аласыз.  Нақтырақ айтсақ, нәтижеге сәйкес, таңбаны тіркеу мүмкіндігін тек осы саланың маманы анықтай алады, және ол сонымен қатар таңбаның  бағасын  анықтай алады.

Тауар таңбаның тіркеу процедурасында  алдын-ала іздеу жұмыстары міндетті емес екенін  айту керек, бірақ егер сіз тіркеуден бас тарту мүмкіндігін алдын-ала анықтасаңыз, ол уақыт пен ақшаңызды ысырап етуден сақтай аласыз.

Егер тауарлық таңбаның тіркеу мүмкіндігі жоғары болса, өтініш бере аласыз. Ол үшін сұраным формасын толтыру қажет, оның үлгісі ФИПС веб-сайтында берілген. Сондай-ақ, өтінімді түпнұсқалары бар факс арқылы жіберуге, сонымен қатар электрондық цифрлық қолтаңбаны қолдана отырып электронды өтінімді жіберуге болады.  Ұсынылған өтінім ресми бюллетеньде жарияланады және үшінші тұлғаларға қол жетімді болады. Бұл кезде кез-келген мүдделі тұлға тауар таңбасына оның заңды тіркеуіне қарсы дәлел келтіре отырып, наразылық білдіруге құқылы.

Өтінішке енгізілген негізгі мәліметтер өтініш беруші туралы ақпарат (атауы мен мекен-жайы), таңбаның өзі, оны қорғау сұралған нысанда, сондай-ақ тауарлар мен қызметтердің тізімі.  Тауарлар мен қызметтердің тізімі Халықаралық тауарлар мен қызметтердің сыныптамасына сәйкес топтастырылған. Қазіргі уақытта 45 құжаттан тұратын және өндірістің едәуір көлемін қамтитын 11 құжат қолданылады. 

Осыған қарамастан, бұл жіктеуіште қазіргі заманғы нарықта шығарылатын барлық тауарлар мен қызметтер жоқ, сондықтан тізімді дайындау кезінде, әрине, МКТУ терминологиясын басшылыққа алу керек, ал егер атау сәйкес болмаса, тауарлардың немесе қызметтердің ұқсас түрлерін пайдалануға, және де, ұқсас типке немесе мақсатқа байланысты сыныптарға қосуға болады.

Түріне қарамастан, мәлімделген таңбаның сипаттамасына көп көңіл бөлінеді. Белгінің барлық элементтері сипатталуы керек,  олардың қандай мағынаны білдіретіні көрсетілген.  Таңбалардың әр түрі үшін (ауызша, оның ішінде шет тіліндегі немесе жасанды түрде құрылған сөз, бейнелеу, үш өлшемді, дыбыстық, жарық, иіс) белгілі бір талаптар қойылады, оларға сәйкес мәлімделген белгіні сипаттау кезінде барлық нюанстар ескерілуі керек. Яғни, өтініш беруші бұл жағдайда тауар таңбасын қалай қабылдау керектігі үшін жауап береді.

Алайда, бұл әрдайым таңбаны тексеруге көмектеспейді, өйткені сарапшылар интернет-ресурстарды белсенді қолданады және бастапқыда өтініш беруші ойластырмаған барлық мүмкін мағыналарды ашады. Мысалы, кейбір шығыс елдерінде жиі қолданылатын әйел атауы белгілі халықаралық ұйымның қысқартылған атауы немесе маманға мәлімделген белгінің ерекшелігіне күмәндануға мүмкіндік беретін шағын ауылдың атауы болуы мүмкін.

Жалпы алғанда, тауарлық таңбаны тіркеу шамамен 18 айды құрайды және үш негізгі кезеңнен тұрады.

Бірінші кезең - формалды сараптама, ол бір ай ішінде өткізіледі. Бұл кезеңде барлық қажетті құжаттардың болуы, сондай-ақ мемлекеттік төлемдердің төленуі тексеріледі.

Егер қандай-да бір ақпарат немесе құжаттар Ресей Федерациясының заңнамасының талаптарына сәйкес келмесе, онда жетіспейтін материалдарды ұсыну туралы сұраныс жіберіледі.  Оң нәтижемен өтініш беруші өтінішті қарауға қабылдау туралы шешім қабылдайды.

Екінші кезең - тауар таңбасына өтінімді сараптау, онда сарапшы Ресей Федерациясында құқықтық қорғалуы бар немесе бұрынғы басымдыққа ие белгілері бар бірдей немесе ұқсас тауар таңбалардың болуын тексереді.  Таңбаның ерекшелігі де талданған. Бұл кезеңде өтінім 12 ай ішінде қаралады.

Егер сарапшы тауар таңбасын тіркеуден бас тартуға негіз тапса, өтініш берушіге өтінім берілген белгінің заңнама талаптарына сәйкестігін тексеру нәтижелері туралы хабарлама жіберіледі (тауарлық таңбаның тіркеуден бас тарту туралы хабарлама).

Бұл құжатта сарапшының ұстанымы жеткілікті түрде егжей-тегжейлі негізделеді, мұндай қорытынды жасауға негіз болған құжаттарға немесе дереккөздерге сілтеме жасалады. Өтініш беруші хабарлама жіберілген күннен бастап алты ай ішінде таңбаны тіркеуге болатындығы туралы түсіндірмелер мен дәлелдемелер беру үшін шақырылады. Өтініш берушінің таңбаны тіркеудің пайдасына келтірген жауабын сараптама тексереді, содан кейін тауар таңбасын тіркеу туралы шешім шығарылады немесе тіркеуден бас тартылады.

Үшінші кезең - мемлекеттік төлемдер төленгеннен кейін оң шешім негізінде тауар таңбасын тіркеу. Таңбаның иесіне қорғаныс құжаты - тауар таңбасына заңды қорғауды растайтын, өтінім берілген күннен бастап он жыл ішінде жарамды болатын сертификат беріледі.

Өтінімге мемлекеттік төлемдер төлеу қоса берілуі керек, ол:

- өтініш беру үшін - 3500 рубль. + 1000 руб. 5-тен жоғары әр МКТУ класы үшін;

- өтінімді қарастыру үшін - 11 500 рубль. + 2500 рубль. 1-ден жоғары әр МКТУ класы үшін;

- тауарлық таңбаны тіркеу үшін 16000 рубль. + 1000 руб. 5-тен жоғары әр МКТУ класы үшін;

- тауар таңбаға сертификат беру үшін 2000 руб.

Егер өтінім беруші сараптама туралы сұрауларға немесе хабарламаларға жауап беру мерзімін ұзартса, өтінім материалдарына өзгерістер енгізсе, сондай-ақ тауар таңбаларын тіркеуден бас тартуға шағымданған жағдайда шығындар айтарлықтай артуы мүмкін.

Ұсынылған ақпарат сіз үшін пайдалы болды деп үміттенеміз және сұрақтарыңыз болса, біз әрқашан көмектесуге дайынбыз.

Рубрика «Право интеллектуальной собственности» призвана ответить на эти вопросы, разъяснить что в казахстанском имуществе защищается в качестве объектов интеллектуальной собственности. Рубрика создана Национальной палатой предпринимателей РК «Атамекен» совместно с компанией ТОО «Болотов и Партнёры»